TO MUZUŁMANIE STWORZYLI HIP HOP

Jeśli hip hop posiada oficjalną religię to jest nią islam – napisał znany amerykański dziennikarz muzyczny Henry Allen, chcąc podkreślić wielką rolę, jaką odegrali muzułmanie, islam i około muzułmańskie ruchy synkretyczne (Nation of Islam czy Five Percenter)  na globalną kulturę hip hopu, a także jego narodziny. Mało kto wie – to nie tak, że  muzułmanie nagle podchwycili modę na rapowanie od wspaniałego świata Zachodu i sami zaczęli rapować. Prawda jest taka, że...

TO MUZUŁMANIE STWORZYLI HIP HOP! 

Oczywiście nie sami. Oczywiście nie tylko oni. Ale u zarania hip hopu leży kultura muzułmanów, którzy byli jedynymi z jego prekursorów.

Jak to? Jak to? Pochylmy się nad pierwszą lepszą grupą uznawaną za prekursorską! Kto Wam przychodzi do głowy? Public Enemy – rapują na tle plakatów z Malcolmem X, związani z Nation of Islam. 2Pac? Muzułmanin.

Jeff Chang historyk [1] hip hopu opisuje go jako narzędzie do wyrażania swojego zdania przez grupy zmarginalizowane, dyskryminowane – w swojej pierwotnej wersji czarne mniejszości USA. A jakiego wyznania byli czarni, biedni mieszkańcy przedmieść amerykańskich? Ha?

1. Po pierwsze na pewno było wśród nich sporo muzułmanów od urodzenia. Szacuje się, że wśród czarnych niewolników przywiezionych do USA było od 7 do 30 % muzułmanów.

2. Po drugie lata 70. to masowe konwersje na islam wśród kolorowej społeczności USA. Jak to się stało? W latach 70 obserwujemy wzmożony ruch organizacji muzułmańskich tworzących meczety, domy kultury, szkoły. W centralnym Harlemie, Brownsville i wschodnim Nowym Jorku pojawiają się oferty pracy związane z prosperowaniem tych miejsc.  W gettcie bruklińskim, chicagowskim Southside, czy wschodnim Los Angeles – miejscach w których obecność policji jest rzadka, a system programów rządowych niewielki, organizacje muzułmańskie zaczynają świadczyć podstawowe usługi socjalne. Wiele mnożących się wtedy w b. szybkim tempie organizacji muzułmańskich, wprowadzało w życie programy mające na celu resocjalizację młodych przestępców oraz prewencyjne działania wśród ubogiej młodzieży. Ich odbiorcami byli  młodzi, bezrobotni, pochodzących z biednych rodzin, kolorowi mieszkańcy miast do których hip hop świetnie przemawiał, zaś oni sami hip hopem świetnie wyrażali samych siebie.  Kultura chrześcijańska zaczyna być kojarzona z ignorującym ich establishmentem, białą większością, więc znaczna liczba Aframerykanów, a nawet część Latynosów odrzuciła jej koncepcje. Historycznie chrześcijaństwo rozumiane bywało jako narzucone przez białego kolonizatora w imię zniewolenia ludzi.

Niezależnie, wiec od tego czy było się kolorowym muzułmaninem od urodzenia, czy konwertytą, podkreślanie swojej muzułmańskiej tożsamości było modne. Podkreślanie swojej tożsamości w tamtym środowisku za pomocą hip hopu – jeszcze modniejsze. Oba te narzędzia użyte razem jeszcze mocnej miały uderzyć w białą większość klasy panującej.

Islam związany z ruchami Malkolma X czy Nowych Czarnych Panter zaczyna przyciągać do siebie młode pokolenie, wychowane w gettach, któremu nie obce były walki gangów i.. hip hop właśnie. W teologii dalekiej od konwencjonalnego islamu, synkretycznej grupy 5 PerCenter  Manhattan, a właściwie Harlem znany jest pod nazwą Mekka, Brooklyn to Medina, Quenns to Pustynia, a New Jersey to Nowa Jerozolima.   Znaczenia te wchodzą do hip hopowego slangu, nie tylko muzułmańskiego.

ISLAM STAŁ SIĘ SYNONIMEM WYZWOLENIA, ZMIANY NA LEPSZE I RESOCJALIZACJI.

2 Pac – czarnoskóry syn kryminalisty i narkomanki, który finalnie poniósł śmierć w wyniku wolny gangów,  zaśpiewa w roku 1996 tak:

O muzułmanie, nigdy więcej głupich gierek 

Możecie wrócić do domu, jeśli tylko zdobędziecie kaucję 

Chcę iść do meczetu, nie chcę brac udziału w pościgu 

Wygląda na to, że straciłem mojego koleżkę, jest odmienionym człowiekiem

Weź pióro do ręki, teraz brak grzechu jest nowym planem

To znaczenie islamu jako wyzwolenia i szansy na zmianę, resocjalizację będzie obecne w hip hopie przez lata. Nawrócony na islam, Portorykańczyk, mieszkający w USA, były narkonam i diler  - Hamza Perez w swoim rapie pokazuje wykluczonym społecznie Latynosom i czarnoskórym osadzonym w amerykańskich więzieniach, że najlepszym sposobem na resocjalizację i porzucenie przeszłości jest nawrócenie się na islam. Jak twierdzi sam odmienił swoje życie nawracając się.

Krótsza wersja po polsu:

HIP HOP UMMAH

Q-Tip nazywany przez dziennikarzy najlepszym hip hopowym producentem wszechczasów, stworzył w 1996 roku projekt o tytule The Ummah. W ciągu 3 lat wraz z wieloma amerykańskimi artystami wydaje  trzy albumy o tematyce braterstwa, tłumacząc, że muzułmańskie rozumienie braterstwa wyrażone w słowie umma jest najtrafniejszym i najpełniejszym opisem idealnej wspólnoty.  Od tego momentu rapujący muzułmanie i   słuchający ich ludzie nazwą siebie hip hop ummą, zaś wszystkich muzułmanów wraz z tymi, którzy dopiero nimi zostaną nazywają koranicznym określeniem ummah wasat. Niektórzy raperzy uznają, że także nie-muzułmanie, którzy słuchają muzułmańskiego hip hopu i szanują nauki Muhammada mogą czuć się częścią Hip Hop Ummy.

MUZUŁMAŃSKI HIP HOP

W pewnym momencie muzułmanie nie tylko rapują czy co jakiś czas przemycają w swoich tekstach i teledyskach muzułmańską myśl, ale czynią z islamu swój główny temat. Tak powstaje nurt hip hopu, nazywany przez nich samych "hip hopem muzułmańskim". Etnolodzy muzyki powiedzą, że to hip hop, który spełnia choć jedną z poniższych funkcji:

- spełnia misję dawah, czyli zaprasza do islamu

- walczy z islamofobią i steoretypami na temat islamu i muzułmanów

- jest komentarzem polityczno - społecznym na temat pośrednio z islamem i muzułmanami związanym

- umacnia ponadnarodową, globalną wspólnotę ludzi wyznających islam

HIP HOP PO 11 WRZEŚNIA. „ARABOWIE NOWYMI MURZYNAMI?”

Przełomowym momentem dla tematyki muzułmańskiego hip hopu  stają się wydarzenia 11 września. Raperzy zdają się dzielić na takich, którzy będą ostro odpowiadali na krytykę islamu po ataku oraz tych, którzy wykorzystają swój rap do czynienia dawah i przyjaznego przekonywania ludzi, że islam jest jednak religią pokoju.

- Czy teraz Arabowie będą nowymi murzynami? – pytał dziennik The Black World Today kilka tygodniu po wydarzeniach 11 września w odniesieniu do tej grupy, która w słowach nie przebierała.

Do tych pierwszych –„nieprzebierających”  - zaliczać będzie się m.in. Hamza Perez, który zaśpiewa:

- Bin Laden nie podkładał bomb. To ty! Powiedz prawdę. Arabia saudyjska śpi z Ameryką. Izrael Anglia śpią z Ameryką. Bez wazeliny, bo z wrogiem. Jest tylko jeden Bóg a Muhammad jest Jego prorokiem.

Do tych drugich, całkiem cukierkowych, chcących po tragicznym ataku podkreślić pokojowy charakter islamu należą m.in. Native Deen. Są całkiem osobliwi, bo używają tylko instrumentów perkusyjnych i syntetycznych dźwięków uważając, że tylko te są dozwolone w islamie. Jak twierdzą chcą przekonać swoich słuchaczy do utrzymania wiary, lepszego życia i nie poddawania się presji i namiętnościom nowoczesnego społeczeństwa.  Wyruszają u boku amerykańskich reprezentantów Ministerstwa Spraw Zagranicznych na misję pokojową do Egiptu, Jordanii, Tanzanii i Palestyny.

Jak sami piszą na swojej stronie internetowej,  ich muzyka buduje kulturowy most prezentujący islam w pozytywnym świetle dla zachodniej publiczności i promuje tolerancję w muzułmańskich krajach, pokazując, że na Zachodzie też istnieją praktykujący i pobożni muzułmanie. W teledyskach oraz podczas występów muzycy rapują ubrani w tradycyjne muzułmańskie galabije. Ich pokojowy, wręcz przesłodzony charakter nie oznacza, że odrywają się zupełnie od krytyki świata po 11 września w którym przyszło im żyć. Śpiewają m.in. o niewinnym muzułmanie porwanym przez służby wywiadowcze, które zmuszają go do przyznania się o wspieranie Osamy bin Ladena. Śpiewają o wolności obywatelskiej i wzywają muzułmanów do niezłomności w obliczu wrogiego im otoczenia.

Nie łamiemy się, jesteśmy ciągle silni, niezależnie od tego co oni robią, idziemy do przodu – rapują

Jednocześnie zwracają się do nie-muzułmańskiej publiczności z apelem o nie postrzeganie ich w kategoriach wrogów Ameryki, oskarżając o niechęć do nich amerykańskie media.

Jak to możliwe, że za każdym razem kiedy włączam wiadomości widzę

Wściekłych mężczyzn, trzymających broń i kilka wielbłądów

Terrorystów zaciskających pieści na prymitywnych sztandarach

Ty czujesz niepokój przez symbole naszej pobożności

Bo nie pokazują nas muzułmanów, którzy uczestniczą w społeczeństwie, którzy robią pozytywne rzeczy,

NIEGRZECZNE KOBIETY W HIDŻABACH

To także czas, kiedy do muzułmańskiego rapu wchodzą kobiety, co ociepla wizerunek nowoczesnych, rapujących muzułmanów. Miss Undastood, młoda, ubrana w hidżab Afroamerykanka śpiewa o wyzwaniu jakim jest bycie młodą muzułmanką w chrześcijańskim świecie Zachodu Śpiewa np. Powiedz to głośno. Mam nadzieję, że zdobędziesz dla siebie Koran zamiast  mówić mi co usłyszałeś od ludzi.

Nie znaczy to jednak, że wszystkie kobiety pozostają w swoich tekstach takie grzeczne. Przełamując tym samym stereotyp uciśnionej muzułmanki w chustce, nie dość, że rapują, w ostrych słowach krytykują najważniejsze osoby w państwie, wypowiadając się w imieniu amerykańskich muzułmanów.

Najeelah Nur (aka. Eloquence),w swojej piosence w My Prayer for Peace 

Niepopularni patrioci – amerykańcy muzułmanie

oczy nie widzą, co słyszą nasze uszy

Bush mówi, że nie toczymy wojny z islamem

Podczas gdy oglądamy go atakującego Afganistan

Podczas świętego miesiąca ramadan

Twierdząc, że robimy to w akcie łaski

Aby wyzwolić muzułmanki i zakończyć z nierównością płci

Podczas gdy 1/3 amerykańskich domów

Jest prowadzona przez samotne matki (…)

MUZUŁMAŃSKIE PRZEDMIEŚCIA W EUROPIE TEŻ RAPUJĄ

Hip hop staje się narzędziem młodych ludzi reprezentujących zachodnią kulturę miejską. Diaspory arabskie żyjące w Ameryce uczestniczyły w hip hopowiej scenie, jednak nie wywarły wielkiego wpływu na muzułmański hip hop. Arabowie stali się jego częścią w największej mierze w Europie.

Osobliwym przykładem francuskiego rapu jest pochodzący z Marsylii zespół IAM, który w swoich tekstach oraz liniach melodycznych nawiązuje do kultury afrykańskiej oraz arabskiej, w dużej mierze do starożytnego Egiptu oraz religii islamu.  Grupa promuje islam jako wartość mającą pomóc im odnaleźć się w multikulturalnej przestrzeni w jakiej żyją. Prezentują siebie przede wszystkim przez pryzmat swojej religii i przynależności etnicznej chcąc – jak sami tłumaczą – sprawić, że muzułmanie i Arabowie zaczną być we Francji lepiej postrzegani, stając się  stałą, pożądaną częścią kultury, choćby tej hip hopowej. Używają arabskich i muzułmańskich tekstów, beatów, instrumentów, a  w swoich tekstach krytykują bliskowschodnich polityków za brak religijności jak i za fanatyzm religijny. Obydwa te stanowiska są według nich wymierzone w islam i wpływają na postrzeganie muzułmanów przez Europejczyków. Swoje piosenki adresują do irańskich ajatollahów czy  Sadama Husajna. W utworze dedykowanym Husajnowi zaśpiewają:

Kiedy modlisz się przed kamerami

Czy wiesz chociaż, że wieszanie wszędzie twojego portertu jest zakazane przez święty Koran?

A ty bluźnisz i bluźnisz i bluźnisz

Za jeden z głównych celów swojej twórczości obrali sobie walkę z islamofobią:

Telewizja dodaje kłamstwa do twojej wizji

Bądź świadomy trików, które są używane aby ogłupić twój umysł

MAY ALLAH BLESS FRANCE

Najprawdopodobniej najbardziej rozpoznawalny francuski raper wpisujący się w ten nurt? Abd Al Malik jest modelowym przykładem wykorzystywania hip hopu jako narzędzia do walki ze złym wizerunkiem muzułmanów. W swoich tekstach oraz biografii zatytułowanej May Allah bless France mówi, że francuskie wartości takie jak – wolność, egalitaryzm i braterstwo powinny się odrodzić. Założył zespół  hip hopy New African Poets, jednak z biegiem lat jego poglądy religijne, zaczęły zbliżać się do sufizmu, a tym samym teksty z ostrego rapu zaliczanego do muzyki podziemia, zaczęły przypominać wyrafinowaną poezję recytowaną w rytm muzyki. Dziś jego twórczość jest zaliczana do sztuki wysokiej, a on sam stał się symbolem wykształconego obywatela, zintegrowanego z Francją muzułmanina, mieszkańca wielokulturowego świata.  W swoich tekstach porusza trudny temat historii kolonialnej ale z niej właśnie wyprowadza prawdziwość tezy, ze islam jest elementem tożsamości francuskiej, a on sam kocha i islam i republikę. 

UCIEMIĘŻONE MUZUŁMANKI

Poza komentarzami politycznymi, wybielaniem się w obliczu oskarżania o terroryzm, jednym z głównych tematów muzułmańskiego hip hopu jest kobieta i konfrontacja z wizerunkiem uciemiężonej przez religię istoty. Stąd mnóstwo piosenek o kobietach jak i rapu muzułmańskiego przez kobiety wykonywanego.

Jednym z najbardziej znanych zespołów tego nurtu – duński Outlandish -  składający się z trzech raperów wychowanych  na  wielokulturowym przedmieściu Kopenhagi, dzięki podniesieniu tego tematu zyskał sobie rozgłos i sławę.

W swoim największym hicie Aisha raperzy śpiewają o życiu muzułmanki, gloryfikując cechy takie tak pobożność, oddanie macierzyństwu, codzienne poświęcenie dla rodziny. W teledysku  raperzy przechadzają się ulicami Kopenhagi, co przeplatane jest scenami z życia młodych muzułmanek mieszkających w świecie Zachodu. Utwór, odwołujący się do tradycji  znanej i rozpoznawalnej ścieżki melodycznej z algierskiego hitu o tym samym tytule, stał się hitem w Europie – szczególnie w Dani i Niemczech i  promował pozytywny/ludzki wizerunek muzułmanki.

Wychwalanie kobiet muzułmanek to jeden z bardziej lubianych przez nich tematów. W ten zresztą sposób powstaje wiele romantycznych rapowanych piosenek miłosnych. W piosence Sakeena adresatem jest żona, muzułmanka, którą raper wychwala opisując swoją radość z tego, jak dobrze jego mama zaaranżowała ich małżeństwo. Dowiadujemy się także, że adresatka piosenki jest jego kuzynką, religijna osobą, która wspaniale dba o dom, wychowuje dzieci i zajmuje się swoimi teściami. Raper zwraca się do niej słowami:

Kobieto, jesteś moją równością, jesteś moją żoną

Jesteśmy blisko jak dwie idealnie pasujące do siebie linię kaligrafii.

ROMANTYCZNI RAPERZY

Muzułmański hip hop bywa bardzo romantyczny. Całkiem nowe odkrycie muzułmańskiej sceny muzycznej Mo Sabri, pochodzący z Tennessee zaśpiewa w 2012 piosenkę pt. Niebo jest tam gdzie jej serce, w której natychmiast zakochają się setki tysięcy młodych amerykańskich muzułmanek.

Mogłabyś być moją Aishą, a ja twoim sprawiedliwym,

Potrzebuję cię w moim życiu, mogłabyś być moją żoną

(…)

 Gdziekolwiek chcesz, możemy pojechać na ummrę,

Wskoczyć na odrzutować, po prostu wybrać się na jummę

Moglibyśmy żyć dobrym życiem, mówię tu o sunnie

A kiedy piszę tą muzykę, robię to dla mojej ummy.

ALLAH NIE JEST SEKSISTĄ!

Kobiety w reprezentacji muzułmańskiego hip hopu stanowią zadziwiająco dużą liczbę. Ich sytuacja nie jest jednak prosta. Choć to powoli się zmienia, wśród raperów dominują raczej mężczyźni, którzy z przymrużeniem oka patrzą na rapujące kobiety, w dodatku w hidżabach. Jakby tego było mało, muzułmanie też nie dają kobietom pełnego wsparcia. Po pierwsze dyskusyjny jest sam status muzyki, która przez wielu muzułmanów uznawana jest za haram (zakazana), a co dopiero kobiet – mimo, że ubranych skromnie, ale występujących przed mężczyznami na scenie. Artystki nie wydają się jednak tym przejmować.  

Zapytane o występowanie przed koedukacyjną publicznością  raperki z Poetic Pilgrimage mówią: -Allah nie jest seksistą. 

Już od 5 lat działa internetowa platforma Sisterhood, która zrzesza rapujące, śpiewające, piszące poezję i prozę muzułmanki z Europy oraz północnej Ameryki. Platforma została założona przez pakistańskiego pochodzenia Deeyah Khan , producentkę muzyczną i reżyserkę.

MUZUŁMAŃSKI HIP HOP W POLSCE?

Muzułmański hip hop pojawia się prawie wszędzie gdzie są muzułmanie. Nawet w liczącej tylko około 30 000 muzułmanów polskiej ummie… No może o całym muzułmańskim nurcie polskiego muzułmańskiego hip hopu trudno na razie mówić, ale… Leszek Kaźmierczak znany pod pseudonimem Eldo to jeden z prekursorów polskiego rapu.   Mniej znana piosenka Eldo traktuje o islamie właśnie. Red - polski raper żyjący na emigracji w USA tak samo jak Eldo przyznaje się do wiary w islam. Razem nagryali płytę al Hub. Eldo zaśpiewał na niej:

Codziennie mówią o nas i wytykając nas palcami

Kłamią, że Święty Koran uczynił nas fanatykami.

Popatrz nam prosto w oczy i oceń dopiero, jak poznasz

Ponad miliard fanatyków dobra.

Zresztą nie na nim kończą się powiązania polskiego hip hopu z islamem J. Co wspólnego ma polski hip hop i islam przeczytaj tutaj.

MALEZJA I INDONEZJA – CUKIERKOWY HIP HOP

W Malezji i najliczniejszym kraju muzułmańskim Indonezji, islam oraz miłość to główne temat lokalnej sceny hip hopowej. Wschodnioazjatycka rapująca umma wolna jest raczej od wszelkich politycznych wątków.

Chociaż wschodnio azjatycki hip hop szczyci się kilkoma rapującymi kobietami, nurt muzułmański nie doczekał się jeszcze żeńskiej reprezentacji. Kobiety występują jedynie w chórkach, na teledyskach, choć sami deklarują w sieci poparcie dla tego gatunku.

NAJMNIEJ MUZUŁMAŃSKIEGO HIP HOPU JEST W KRAJACH ARABSKICH

W sumie nie ma co się dziwić. Arabowie mieszkający w krajach arabskich są zajęci rapowaniem o polityce, konfliktach zbrojnych i problemach społecznych. Główne tematy to konflikt izraelsko – palestyński, Arabska Wiosna. To nie znaczony, że religii w ich piosenkach nie ma. Islam jest wszechobecny, ale raczej jako tło ich utworów, a nie główny temat. Ciągle słyszać prośby wznoszone do Boga, podkreślanie mocy wiary, zwroty takie jak – Alhamdulilah, Bismillah, ale… wciąż co innego jest głównym tematem.

MUHADŻEDINI SŁOWA I SŁOWNY DŻIHAD

Podczas gdy status muzułmańskiego hip hopu podważany jest przez wiele współczesnych klasycznych narracji o islamie, wskazując, że jakakolwiek forma muzyki jest w islamie zakazana, dla samych raperów połączenie hip hopu z islamem jest bardzo naturalne. Jak to tłumaczą?

1. Koran został zesłany Muhammadowi w formie oralnej. Tak samo raperzy muzułmańscy przekazują wiadomość o islamie w oralnej formie.

2. Koran został zesłany rymowaną prozą. Czymże innym jest hip hop?

3. Muhammad otrzymał Koran w języku jaki znał – języku arabskim. Zaś muzułmański hip hop mówi do młodych ludzi, w języku jaki oni dobrze rozumieją – języku rapu.

Werbalni muhadżedini i słowny dżihad to terminy, które na stałe weszły do słownika globalnej wspólnoty muzułmańskiego hip hopu. Muzułmański hip hop – czyli hip hop, którego głównym tematem jest islam - określany jest przez etnologów muzyki, mianem osobnej subkultury o charakterze jak najbardziej globalnym.